Ժան Իվ լը Դրիան. Այսօր մենք ունենք ուժ ու ազդեցություն, որ վաղուց չենք ունեցել

-Միջազգային դիվանագիտական ասպարեզում ի՞նչ մարտավարություն ունեք Դուք:
-Ինձ թվում է` ամենակարևորը ցույց տալն է, որ մենք կարող ենք վարել դիվանագիտություն, որ ուղղակի ծառայում է բոլոր ֆրանսիացիներին ու նրանց անվտանգությանը` հատկապես: Անդրսահմանային ճգնաժամերի կարգավորումը, որոնց մենք ձգտում ենք Սախելում, Լիբիայում ու Սիրիայում, ուղղակի ու անհապաղ անդրադառնում է իրավիճակի վրա մեր երկրում: Մեր տնտեսական շահերի առաջմղումը արտասահմանում նշանակում է զբաղվածության ապահովում Ֆրանսիայում: Եվրոպայի ամրապնդումը ևս կանդրադառնա մեր տնտեսության վրա: Այս ամբողջ աշխատանքը ես վարում եմ` Ֆրանսիայից ինչպես երբեք բարձր սպասումների մթնոլորտում: Ես ձգտում եմ արտաքին քաղաքականության, որը չի սահմանափակվում մեկնաբանություններով, իր սահմաններից դուրս չի գալիս ու կոռեկտ է գործում:
-Պե՞տք է վերանայել Իրանի միջուկային ծրագրի պայմանագիրը, ինչպես պահանջում է Դոնալդ Թրամփը:
-Ֆրանսիայի դիրքորոշումը կոշտ է ու հավասարակշռված: Հավասարակշռությունը 2015-ի հուլիսի պայմանագրի խոստումներն են: Ինչու՞: Որովհետև պայմանագիրը հաստատուն է, իսկ Իրանը կատարում է իր պարտականությունները: Պայմանագիրը թույլ չի տալիս երկրին միջուկային զենք ստեղծել, որ աղետալի հետևանքներ կունենար տարածաշրջանի հավասարակշռության համար: Եթե երկիրը հրաժարվում է իր խոսքից, խարխլում է նրա արժեքը: Կոշտությունը նշանակում է Իրանի հրթիռային ծրագրի անհրաժեշտ սահմանափակում, ինչպես պահանջում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 2231 բանաձևը: Եթե Իրանը ցանկանում է վերադառնալ ազգերի հանրություն, պետք է բոլոր հարցերում համագործակցի: Հակառակ դեպքում Իրանին արդարացի կկասկածեն միջուկային զենք ստեղծելու ձգտումների մեջ: Մենք Իրանի հետ երկխոսություն սկսեցինք հրթիռային ծրագրի ու տարածաշրջանային հարցերով: Մենք ուզում ենք քննարկել և Իրանի ապակայունացնող ներգործությունը Մերձավոր Արևելքի վրա, ֆինանսական աջակցությունը Լիբանանի «Հըզբոլլահին» ու Եմենի հուսիտներին: Հենց այդ նպատակով մարտի 5-ին Իրան եմ մեկնելու: Ես բաց քաղաքականության կողմնակից եմ, որ սկսել եմ անցյալ տարվա մայիսին իմ գործընկեր Մուհամեդ Ջավադ Զարիֆի հետ:
-Ինչպե՞ս եք գնահատում անցումային գործընթացը Սիրիայում` հաշվի առնելով, որ մինչև հիմա մարտերը շարունակվում են:
-Մարտեր այսօր ծավալվում են Իդլիբում, Աֆրինում ու Արևելյան Գուտայում: Կոնֆլիկտն աստիճանաբար փոխվում է, մասնավորապես` Թուրքիայի գործողությունների համապատկերում` իր անվտանգության ապահովման համար: Գուտայում վարչակարգը վտանգներ է ստեղծում խաղաղ բնակչության համար` հակառակ պատերազմի բոլոր օրենքների: Այս բոլոր իրադարձությունները հաշվի առնելով` Ֆրանսիան արտահերթ նախաձեռնությամբ դիմել է Անվտանգության խորհրդին: Անհրաժեշտ է կայունացնել իրավիճակը, հետո առողջացման կոնկրետ քայլեր ձեռնարկել: Դրանից հետո կարելի է նոր պայմաններում ընտրություններ անցկացնել:
-Դուք հավատու՞մ եք դրան:
-Միակ որոշումը, որ հաջողության շանս կտար խաղաղության գործընթացին, կայուն միջավայրի ստեղծումն է ընտրությունների կազմակերպման ու նոր սահմանադրության մշակման համար: Այդ քայլը կարող է կոնսենսուսի հիմք դառնալ նաև ռուսների հետ: Նախագահը խոսում է ինկլյուզիվ քաղաքական գործընթացի պայմանների ստեղծման մասին: Ֆրանսիան ձգտում է ընտրական գործընթացի համար կայուն ու չեզոք միջավայրի ստեղծման: Դա նշանակում է շրջափակումների վերացում, մարտական գործողությունների դադարեցում, գերիների փոխանակում, հրաժարում քիմիական զենքից` միջազգային վերահսկողության տակ:
-Ինչքանո՞վ է այդ նախաձեռնությունը տեղավորվում Ժնևի գործընթացում:
-Դա ՄԱԿ-ում բանակցությունների խթան է: Եթե ռուսները համաձայն են, շատ լավ է: Եթե նրանք ցանկանում են հավաքել սիրիացի ներկայացուցիչներին Սոչիում, ինչու՞ ոչ, եթե չի հակասում Ժնևի գործընթացին: Պետք է գտնել իսկապես ինկլյուզիվ քաղաքական լուծում:
-Չե՞ք կարծում, որ ռուսները, իրանցիներն ու թուրքերն ինքնուրույն կհասնեն խաղաղության Սիրիայում:
-Կոլեկտիվ դինամիկան շատ կարևոր է: Խաղաղությունը չի կարող կայուն ու արդար լինել` առանց ԱՄՆ-ի, Եվրոպայի ու տարածաշրջանի երկրների մասնակցության: Ռուսները միշտ ասել են, որ հարգում են Ժնևի բանակցությունները և Աստանայի գործընթացը ընդամենը նախապատրաստական է: Բոլոր դեպքերում` Ռուսաստանը չի կարող միայնակ կարգավորել ճգնաժամը: Մի օր Սիրիան պետք է վերականգնել և նրա միջոցները չեն բավարարի: Եվրոպացիները կմասնակցեն միայն այն գոտիների կայունացմանն ու վերականգնմանը, որտեղ իշխանությունն ընդունելի է հիմնարար իրավունքների տեսակետից:
-Ի՞նչ դեր կարող է Ֆրանսիան ունենալ Հյուսիսային Կորեայի հարցում:
-Մենք տեսնում ենք երկու հակասական ազդանշաններ: Պատրաստակամություն Փխենյանի նկատմամբ Սեուլի կողմից` թե օլիմպիական խաղերին հյուսիսցիների մասնակցության, թե ռազմական շփումների վերականգնման վերաբերյալ: Այդ դիրքորոշումը կարելի է միայն ողջունել: Կիմ Չեն Ինը չի թաքցնում միջուկային զենքի ու հրթիռների «զանգվածային արտադրություն» սկսելու մտադրությունը: Պետք է նպաստել միջուկազերծ Կորեայի բանակցություններին` պահպանելով պատժամիջոցների հարցում հաստատունությունը: Իբրև ՄԱԿ ԱԽ-ի և միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրի անդամ` Ֆրանսիան պատրաստ է սատարել հյուսիսկորեական ճգնաժամի կարգավորմանը: Շուտով ես մեկնելու եմ Հարավային Կորեա` օլիմպիական խաղերի բացմանը, գլխավորելով Ֆրանսիայի պաշտոնական պատվիրակությունը և հնարավորություն կունենամ կորեացիների, իսկ մինչ այդ ճապոնացիների հետ, հանգամանալից քննարկել, թե ինչպես կարելի է լարվածության ներկա թուլացումը կայուն դարձնել:
-Ո՞ր ոլորտներում է Դոնալդ Թրամփը դժվարություններ ստեղծում Ֆրանսիայի համար: Ի՞նչ թեմաներով է նրա հետ հեշտ համագործակցել:
-Մենք նրա հետ տարաձայնություններ ունենք կլիմայի հարցում ու Իրանի միջուկային ծրագրի: Մենք համաձայն չենք և Երուսաղեմի հարցով ԱՄՆ նախագահի հայտարարությանը: Մենք նույնպես պրագմատիկներ ենք: Մենք չենք մեկնաբանում ամերիկացիների հայտարարությունները և նրանց հետ սերտ անդրկուլիսյան երկխոսություն ենք վարում: Մենք հիանալի հարաբերություններ ունենք Ռեքս Թիլերսոնի հետ, որ Փարիզ է գալիս:
-Ինչո՞վ է Էմանուել Մակրոնի արտաքին քաղաքականությունը տարբերվում Ֆրանսուա Օլանդի քաղաքականությունից:
-Մթնոլորտը բացարձակապես անհամեմատելի է: Եվրոպան արդեն այն չէ, ինչ առաջ էր և նախագահը առանցքային դեր է խաղում այդ փոփոխություններում: Մեծ Բրիտանիան, Իսպանիան, Գերմանիան այսօր բոլորովին այլ վիճակում են: Դոնալդ Թրամփի իշխանության գալը ԱՄՆ-ում ևս շատ փոփոխություններ բերեց: Այս շրջանը շատ անսովոր է: Էմանուել Մակրոնի հաղթանակից հետո Ֆրանսիան հայտնվեց անսովոր վիճակում` միջազգային ուշադրության կենտրոնում: Այս երկու պահերը լրացնում են միմյանց: Մեր երկրից բխող էներգիան հետաքրքրում ու ձգում է: Մենք պետք է առավելագույն օգուտ քաղենք: Դա պարզապես սքանչելի է: Այսօր մենք ունենք ուժ ու ազդեցություն, որ վաղուց չենք ունեցել:
-Կոնկրետ ինչո՞վ է արտահայտվում ուժն ու ազդեցությունը:
-Լիբանանը կարող է լավ օրինակ լինել: Էմանուել Մակրոնի ազդեցությունը թույլ տվեց կարգավորել Հարիրիի հարցը: Երբ Ֆրանսիայի նախագահը վճռեց Փարիզում հավաքել Լիբանանի աջակցության խմբին, բոլորը եկան: Երկրորդ օրինակը Չինաստանն է: Էմանուել Մակրոնը պետության առաջին ղեկավարներից էր, ում Սի Ցզինպինն ընդունեց 19-րդ համագումարում 5 տարով պետության նախագահ ընտրվելուց հետո: Մակրոնի համար, որ ևս 5 տարով է ընտրված, Չինաստան այցն ընտրությունից հետո առաջինն էր: Մակրոնի միջոցով Եվրոպան դիմում էր Սի Ցզինպինին: Նրա այցը թուլ տվեց առաջիկա տարիների ծրագիր կազմել: Մակրոնի արտաքին քաղաքականության ևս մեկ տարբերիչ գիծն է, որ ճգնաժամի դեպքում մենք անհրաժեշտ ենք համարում բոլոր կողմերի հետ խոսել` Էրդողանի, Թրամփի, Պուտինի: Ֆրանսիայի նախագահը շփվում է բաց, ուղղակի ու առանց խաբեության` ձգտելով ընդհանուր խնդիրների կոնկրետ լուծումներ գտնել:
-Հե՞շտ է Էմանուել Մակրոնի հետ աշխատել: Դուք բավարար ազատություն ունե՞ք:
-Մենք հանդիպում ենք երեքշաբթի օրերը և մշտական կապի մեջ ենք: Անհանգստության պատճառներ կլինեին, եթե այլ հարաբերություններ լինեին: Նա մատնանշում է ուղղությունը, ես առաջարկում եմ գործողությունները: Գեներալ Շառլ դը Գոլի մշակած համակարգում արտաքին քաղաքականությունը պետության ղեկավարի գործն է: Դա պահանջկոտ, բայց գրավիչ աշխատանք է` Ֆրանսիային ու ֆրանսիացիներին ծառայելիս:
-Ո՞վ է զբաղվում Ռուսաստանով: Թվում է` հարցը մի կողմ է դրված:
-Էմանուել Մակրոնը ձգտում է Ռուսաստանի հետ ուղղակի հարաբերություններ հաստատել: Եթե Ֆրանսիան խոսում է բոլորի հետ, կարող է ամեն ինչ դեմառդեմ աել: Այնուհանդերձ, նա անհրաժեշտ է համարում հարգել այդ մեծ երկրին: Հենց այդ պատճառով իր ընտրությունից անմիջապես հետո նա Վլադմիր Պուտինին Վերսալ հրավիրեց: Վերջին շաբաթներին ես հաճախ եմ շփվել իմ ռուս գործընկերոջ հետ: Ռուսաստանը պետք է պարզի` ինչ է ուզում: Նյարդայնացնող պահերը շատ են: ՈՒկրաինական հարցը դեռ լուծված չէ: Նույնը` քիմիական զենքի հարցը Սիրիայում: Դժվար է ասել` ի՞նչ ուղի է ընտրում Ռուսաստանը սիրիական ճգնաժամում: Պարզաբանումներ են պետք: Մենք պատրաստ ենք ամեն ինչ քննարկել: Ռուսաստանը պետք է հաստատի, որ ուզում է քննարկել:
-Ի՞նչ վիճակ է Եմենում:
-Պատերազմը Եմենում ողբերգություն է: Կռվող կողմերը խոստացել են լուծում գտնել Սաուդյան Արաբիայի հետ սահմանի պահպանությամբ և նորմալ կառավարության վերականգնումով: Այս հարցում ևս Ֆրանսիան իր դերն է խաղացել: Այս պահին ես ամբողջ ուշադրությունս մարդասիրական հարցերին եմ կենտրոնացրել և կոչ եմ անում կոալիցիային քայլեր ձեռնարկել իրավիճակի բարելավման համար:
-Գործելով բոլոր այս ուղղություններով` Ֆրանսիան չի՞ փորձում իր գլխից բարձր թռչել:
-Գուցե այդպես կարելի էր կարծել, եթե նախագահի գործողությունները եվրոպական գործընթացներում չտեղավորվեին: Մեր եվրոպացի գործընկերները անփոփոխ աջակցում են մեր նախաձեռնություններին: Երբ Էմանուել Մակրոնը խոսում է Եվրոպայի նոր հայեցակարգի մասին իբրև մեր ինքնիշխանության տարածքի, նշանակում է, որ եթե Ֆրանսիան ցանկանում է առաջ շարժվել, պետք է անի եվրոպական շրջանակներում: Դրանով Փարիզը բազմապատկում է իր նախաձեռնությունների ուժը:
Իզաբել ԼԱՍԵՐ, Le Figaro, Ֆրանսիա

Հ.Գ. Նախ ուզում էի հարցազրույցի որոշ հատվածների անդրադառնալ, որ վերաբերում են Ֆրանսիայի դիրքորոշումներին ու աշխարհաքաղաքական կարևոր խնդիրներին, հետո որոշեցի հարցազրույցն ամբողջությամբ` թարգմանել ու հնարավորություն տալ ընթերցողին ինքնուրույն եզրակացություններ անել, թե ինչն է կարևոր ներկայի ու ապագա 5 տարիների քաղաքականության մեջ, որ վարում ու վարելու է Ֆրանսիան` ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկիրը տարածաշրջանի, Մերձավոր Արևելքի, Ֆրանսիա-Ռուսաստան ու Ֆրանսիա-ԱՄՆ հարաբերություններում, արտաքին քաղաքականությամբ ինչպես է լուծում ներքին քաղաքական խնդիրները ու ընդհանրապես` Փարիզն ինչպես է տեսնում իրենից դուրս աշխարհը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ